Ξημερώνει στον Αμβρακικό κόλπο και μια ομίχλη αγκαλιάζει τα ακίνητα νερά. Ένα ξύλινο καΐκι γλιστρά ήσυχα από το λιμανάκι της Πρέβεζας, ενώ ένας παρατηρητής πουλιών στήνει το τηλεσκόπιό του δίπλα στους καλαμιώνες.
Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ο μεγαλύτερος υδροβιότοπος της Ελλάδας και ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Ευρώπης – μια σχεδόν κλειστή θάλασσα όπου φύση και άνθρωπος συνυπάρχουν αρμονικά εδώ και αιώνες.
Η είσοδός του, ένα στενό πέρασμα στο Άκτιο, είναι τόσο μικρή που τα νερά μοιάζουν με λίμνη, χαρίζοντας μια γαλήνη σπάνια στο Ιόνιο.
Από τη μία, η άγρια ζωή: δελφίνια σκίζουν το νερό με παιχνιδιάρικα σάλτα, θαλάσσιες χελώνες καρέτα-καρέτα αναδύονται για μια ανάσα, ερωδιοί και φλαμίνγκο χρωματίζουν ροζ τις ρηχές λιμνοθάλασσες, και περήφανοι αργυροπελεκάνοι με άνοιγμα φτερών σχεδόν τριών μέτρων κυκλώνουν τον ουρανό.
Στον Αμβρακικό έχουν καταγραφεί περίπου 300 είδη πουλιών, σχεδόν 100 από τα οποία θεωρούνται σπάνια ή απειλούμενα – μια πανδαισία ορνιθοπανίδας που βρίσκει καταφύγιο στους εκτεταμένους καλαμιώνες και αλμυρόβαλτους.
Παράλληλα, οι άνθρωποι του Αμβρακικού – από τους ψαράδες που δουλεύουν στα παραδοσιακά νταλιάνια έως τους επιστήμονες και φύλακες του Εθνικού Πάρκου – ζουν σε αρμονία με τη φύση.
Η ονομασία του κόλπου φανερώνει τη διαχρονική σύνδεση ανθρώπου και περιβάλλοντος. Ο Αμβρακικός πήρε το όνομά του από την αρχαία Αμβρακία, τη σημερινή πόλη της Άρτας, υποδηλώνοντας ότι η ανθρώπινη παρουσία εδώ μετρά χιλιάδες χρόνια.
Η σημασία του ως πηγής ζωής αποτυπώνεται και στα αρχαιολογικά ευρήματα: στα ερείπια της ρωμαϊκής Νικόπολης βρέθηκαν ψηφιδωτά με ψαράδες και ψάρια, μαρτυρώντας πως τα νερά αυτά έθρεφαν τους ανθρώπους από τότε.
Στις όχθες, η ιστορία ξεδιπλώνεται σε κάθε βήμα – από τους βυζαντινούς ναούς της Άρτας μέχρι το μικρό νησάκι Κορωνησία με το εκκλησάκι της Παναγιάς στη λιμνοθάλασσα Ροδιά, που στέκουν μάρτυρες της αδιάκοπης παρουσίας ανθρώπων δίπλα στο νερό.
Ο Αμβρακικός δεν είναι απλώς ένα μέρος για να δει κανείς, αλλά να ζήσει. Μια βαρκάδα από την Πρέβεζα για παρατήρηση δελφινιών και πουλιών φέρνει τον επισκέπτη κοντά στη φύση του κόλπου – τα δελφίνια συχνά συνοδεύουν παιχνιδιάρικα το σκάφος, ενώ σμήνη πουλιών πετούν πάνω από τους υγροτόπους.
Σε οργανωμένα παρατηρητήρια πουλιών, οι φυσιολάτρες μπορούν να θαυμάσουν από κοντά φλαμίνγκο και άλλα σπάνια πουλιά μέσα στην ηρεμία του τοπίου. Περιμετρικά του κόλπου, γραφικές διαδρομές συνδέουν μικρές κωμοπόλεις: η αμφιθεατρική Αμφιλοχία στον μυχό του κόλπου προσφέρει υπέροχη θέα στα γαλήνια νερά.
Το δειλινό, ο ήλιος βυθίζεται πίσω από τις ακτές βάφοντας ουρανό και θάλασσα με πορφυρές και χρυσαφιές αποχρώσεις. Απλώνεται μια απόκοσμη ησυχία, διακοπτόμενη μόνο από τον απαλό παφλασμό των κυμάτων και τα μακρινά καλέσματα των πουλιών.
Σε τέτοιες στιγμές ο επισκέπτης νιώθει δέος μπροστά στην ομορφιά και την ισορροπία αυτού του τόπου. Ο Αμβρακικός, με την ποιητική ηρεμία και τον ανεκτίμητο φυσικό πλούτο του, προσφέρει μοναδικές εμπειρίες ζωής και αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι άνθρωπος και φύση μπορούν να συνυπάρχουν δημιουργικά.
Είναι μια σιωπηλή πρόσκληση προς όλους να τον γνωρίσουν και να συμβάλουν στην προστασία αυτού του μοναδικού υγρότοπου της Ελλάδας.